เด็กชายที่หายไป (บทที่ 2)

เครื่องมือหากิน

ภาพจาก http://www.unhcr.org/4581673b2.html                                               จีรวัฒน์ ครองแก้ว

พ่อจะทำเหมือนกันเกือบทุกวันคือขับรถวนหาจุดที่จะปล่อยพวกเราไปขายหนังสือประมาณสองถึงสามรอบเพื่อให้แน่ใจเส้นทางและจุดที่จะนัดหมายกันตอนกลับ 

เท่าที่จำได้เราจะไม่วนกลับมาที่เดิมในวันรุ่งขึ้น  เป้าหมายของพ่อเปลี่ยนไปทุกวัน  แต่อาจจะมีนานๆ ครั้งที่เราอาจจะได้กลับมาที่เดิม   ถ้าพ่อขับรถไปบนเส้นทางใหม่แล้วเจอสิ่งที่พวกเขาไม่อยากเจอ   

“ข้างหน้ามีตำรวจ !!” 
               สิ้นเสียงแม่พ่อจะกลับรถทันที   และวันนั้นเราอาจจะต้องกลับมาขายหนังสือที่เดิม

มันเป็นสิ่งที่พ่อและแม่ทำซ้ำแล้วซ้ำเล่าเหมือนไม่เคยเบื่อหน่าย  แต่สำหรับพวกผม  ความเบื่อหน่ายที่เคยมีดูเหมือนจะลอยผ่านพ้นความรู้สึกของเราไปแล้ว  ที่เหลืออยู่ก็เป็นแค่ความชาชินที่ไม่รู้ว่าเมื่อไหร่มันจะถูกลบออกไป

 เมื่อแน่ในแล้วว่าเป้าหมายของวันนั้นอยู่ตรงไหน  พ่อจะหาที่เหมาะๆ เพื่อจอดรถ  จากนั้นจะพูดกับพวกเราด้วยประโยคที่แทบจะเหมือนกันทุกวัน

“พวกเอ็งจำไว้นะว่าเดินให้ครบทุกหลัง  พอสุดซอยแล้วย้อนกลับมาที่เดิม  พวกข้าจะรออยู่ตรงนี้”

เมื่อพ่อพูดเสร็จแม่จะสำทับต่อว่า  “ไอ้บอยวันนี้เอ็งไปกับอีนุชก็แล้วกัน  แล้วดูพี่เขาด้วยว่าเขาทำยังไงบ้างอีกหน่อยเอ็งก็ต้องทำเหมือนกัน”

“และไม่ต้องบอกใครว่าพวกข้าอยู่ตรงไหน”  
             มันเป็นประโยคที่สำคัญที่สุดของทุกๆ วัน

ผมกับพวกพี่ๆ จะถูกแบ่งออกเป็นสองทีม  ทีมแรกพี่นุชกับพี่สร้อย  ทีมที่สองมีพี่ส้มกับพี่เปี๊ยก  เช่นเดียวกับหนังสือที่ถูกแบ่งเป็นสองส่วนโดยไม่ต้องสนใจว่าใครอยากได้หนังสืออะไรไปบ้าง  ขอให้มันเป็นหนังสือก็พอ

ผมเดินตามพี่นุชกับพี่สร้อยเข้าไปในซอย  สองมืออุ้มหนังสือไว้ที่อก  พี่นุชพาเดินแยกออกจากพี่ส้มกับพี่เปี๊ยกมาอีกซอยหนึ่งแล้วมาหยุดยืนอยู่หน้าบ้านครึ่งตึกครึ่งไม้ที่ร่มครึ้มไปด้วยต้นมะม่วง

“ถ้าเขาพูดอะไรเอ็งสองคนแค่พยักหน้าก็พอเดี๋ยวข้าจัดการเอง”  พี่นุชบอกผมกับพี่สร้อย

                เพียงแค่อึดใจเสียงหญิงวัยกลางคนก็ดังมาจากในบ้าน 

“หนั้นครัย  ม่าห๊าครัย ?”  
             สำเนียงใต้แท้ๆ ของเธอทำให้ผมต้องเดาคำถาม

                หญิงคนนั้นเปิดประตูรั้วบ้านออกมา  หน้าตาและผิวคล้ำแบบผู้หญิงใต้ทั่วไป  สังเกตจากผมที่เริ่มแซมขาวเธอน่าจะอายุมากกว่าแม่สักสี่ห้าปี  หน้าตาเธอดูใจดีกว่าที่ผมคิดไว้แต่ก็กวาดสายตามองเราสามคนอย่างละเอียดก่อนจะเอ่ยปากถาม  

                “เธอมาทำไมกัน มีธุระอะไรกับฉันหรือเปล่า ?”  
                เธอคงรู้ว่าเราไม่ใช่เด็กใต้แน่ๆ  จึงดึงสำเนียงพูดให้ช้าลงจนฟังเนิบนาบ

                “เรามาขายหนังสือจ๊ะคุณป้า”  พี่นุชพูดพลางชี้มาทางผมที่กำลังแทรกตัวเข้าไปยื่นหนังสือให้เธอเห็นใกล้ๆ 

                ลูกค้ารายแรกของวันก้มลงมองหนังสือแล้วเอื้อมมือมาหยิบมันไปดูด้วยแววตาที่ระคนสงสัย

                “นี่มันหนังสือเก่าเป็นปีแล้วนี่หนู !!” 
               เธอพูดขึ้นด้วยน้ำเสียงฟังดูประหลาดใจเล็กน้อย

                “เก่าแต่ยังอ่านได้นะค่ะคุณป้า”  
                 พี่สร้อยพูดแทรกขึ้นมาก่อนที่พี่นุชจะเอื้อมมือไปสะกิดที่แขนแล้วขยิบตาให้

                เธอนิ่งเงียบไปครู่ใหญ่แล้วค่อยๆ กวาดสายตาดูเราทีละคนอีกครั้งเหมือนกำลังคิดอะไรบางอย่าง

                “อืม.... เอาอย่างนี้ก็แล้วกัน พวกเธอเอาเงินนี่ไป  ฉันไม่เอาหนังสือหรอก”  
                เธอล้วงเงินจากกระเป๋าเสื้อยื่นให้พี่นุช  ผมสังเกตเห็นได้ว่ามันเป็นธนบัตรใบยี่สิบบาทสามใบ

                ไม่ต้องเดาก็รู้ว่าเธอตั้งใจให้เงินเราทั้งสามคน

                “ขอบคุณค่ะคุณป้า”  
                พี่นุชยกมือไหว้พร้อมๆ กับผมและพี่สร้อย  ก่อนจะเดินจากมาอย่างเงียบๆ

                เมื่อเดินมาสักพักจนแน่ใจว่าคุณป้าเดินหายเข้าไปในบ้านแล้ว  พี่นุชหันมาทางพี่สร้อยแล้วหยิกเข้าที่หัวไหล่ก่อนจะออกปากดุ 

“ข้าบอกแล้วไงว่าให้อยู่เฉยๆ ไม่ต้องพูดมาก” 

“โอ๊ย !!  ก็ฉันอยากช่วยพี่นี่จะได้ขายหนังสือซะที”  พี่สร้อยเถียง

“ขายหรือไม่ขายมันไม่สำคัญหรอก  เอ็งไม่เห็นเหรอป้าเขาก็ให้ตังค์อยู่ดี”

“ข้าเอ่อ...”   
             พี่สร้อยเงียบเสียงไปเหมือนจำนนด้วยหลักฐาน

ความจริงของทุกวันที่เราออกมาเดินขายหนังสือก็คือ  ผมยังไม่เห็นใครจ่ายเงินเพื่อซื้อหนังสือของเราแม้แต่คนเดียว  อาจจะมีคนหยิบมันขึ้นไปดูบ้างเหมือนคุณป้าคนนี้ 

แต่ในที่สุดก็ทำเหมือนๆ กันคือไม่ใยดีกับมัน 

หลังจากพลิกดูหนังสือเก่าคร่ำครึและสำรวจความมอมแมมของพวกเราสามคนแล้ว  ทุกอย่างมันก็จะดำเนินไปตามวิถีทางของมัน  ด้วยประโยคและความหมายที่แทบจะเหมือนกันทุกประการ

“พวกเอ็งเอาเงินนี่ไปก็แล้วกัน”

“ข้าไม่เอาหนังสือหรอกแต่ถ้าจะขอเงินล่ะข้าให้แค่นี้ก็พอ”

“เล่มละเท่าไหร่  ยี่สิบเหรอ  เอ้านี่  แต่พวกหนูเก็บหนังสือไว้เถอะ”  และอีกสารพัดคำพูดที่บางทีฟังดูเหมือนตัดรำคาญ  ผมเคยถามพี่นุชเหมือนกันว่าทำไมเขาไม่ซื้อหนังสือของเรา

“ไม่มีใครเอาหนังสือเฮงซวยนั่นหรอก  เก่าก็เก่า  ขาดก็ขาดแถมสกปรกอีกต่างหาก”  พี่นุชตอบ

“อ้าว !! แล้วเราเอามาทำไมให้มันหนัก ?”  
ผมถามในฐานะที่ต้องเป็นคนอุ้มหนังสือยี่สิบเล่มไปตลอดทาง  มันเป็นเรื่องสนุกซะที่ไหนสำหรับเด็กอายุเจ็ดขวบ

“มันเป็นเครื่องมือหากินเอ็งเข้าใจหรือเปล่า”  พี่นุชย้ำ

@@@@@

แต่ไม่ใช่ทุกครั้งที่เราจะโชคดีเสมอไป  ไม่ใช่ทุกคนที่จะให้เงินเราง่ายๆ เหมือนคุณป้าคนนั้น  บางคนซักไซ้ไล่เรียงพวกเราเหมือนผู้ต้องหาแถมคาดคั้นด้วยว่าพ่อกับแม่อยู่ที่ไหน 

มีหลายครั้งที่เราโดนไล่ตะเพิดออกมาเหมือนหมูเหมือนหมา

แต่อะไรก็ไม่ทำให้เราสะดุ้งเท่าคำที่ตะโกนไล่หลังมา  
               “ไอ้ขอทาน  !!”

หลังจากวิ่งหนีจนลับตาคนผมกับพี่ๆ ก็หาที่เหมาะๆ นั่งพักเพื่อให้หายเหนื่อย 

 “สักวันข้าจะเลิกเป็นขอทาน !!”  
            พี่นุชพูดขึ้นท่ามกลางความเงียบ

ผมกับพี่สร้อยมองหน้ากัน  ความรู้สึกตอนนั้นมันปนเปกันไปหมดระหว่างความเข้าใจและปั่นป่วนใจ  ทั้งๆ ที่อยากคล้อยตามแต่ก็เต็มไปด้วยความหวาดกลัว

หรือว่าผมอาจจะยังไม่รู้อะไรเท่าพวกพี่ๆ ก็เป็นได้

วันไหนที่พวกเราเดินขายหนังสือกันหลายชั่วโมงแล้วยังไม่ได้เงินหรือได้น้อยจนน่าใจหาย  พี่นุชจะพาพวกเราหยุดพักแบบไม่มีสาเหตุ

“คอยดูนะ  กูจะไปมันให้พ้นๆ”  
              พี่นุชพูดขึ้นลอยๆ แล้วยกมือขึ้นปาดน้ำตา

ผมรู้ว่าพี่นุชไม่ได้เหนื่อยเช่นเดียวกับพี่สร้อยที่กระเถิบเข้าไปกอดแขนแล้วเอาแก้มอันมอมแมมซบลงไปบนไหล่ของพี่สาว

ส่วนผมเริ่มได้ยินเสียงไม้เรียวดังแว่วมาไกลๆ !!

                จำได้ว่าวันนั้นพี่นุชได้เงินแค่ร้อยห้าสิบบาท  ส่วนพี่เปี๊ยกได้สองร้อยบาท  หลังจากเดินเข้าออกบ้านทุกหลังในซอยนั้นกว่าห้าชั่วโมง   ผมหิวจนท้องร้องเรียกแล้วเรียกอีก  แต่ก็ข่มความหิวเอาไว้เมื่อคิดว่าอะไรจะเกิดขึ้นกับเราตอนกลับถึงบ้าน

                เมื่อมาถึงรถ  พี่นุชและพี่เปี๊ยกล้วงเงินในกระเป๋าให้แม่รวมกันได้แค่สามร้อยห้าสิบบาทอย่างที่บอกจริงๆ  เป็นรายได้ต่ำสุดเท่าที่ผมจำได้  เพราะทุกวันที่เราออกมาอย่างน้อยต้องได้เงินพันกลับบ้าน  บางวันถึงกับได้หลายพันก็มี

                “นี่อะไร ?”  แม่ถามเสียงเข็ง

                “คือๆ วันนี้ไม่มีคนค่อยจะให้ตังค์เลยจ๊ะ”  พี่นุชตอบเสียงอ่อย

                “เอ็งแน่ใจนะ”  
                แม่ไม่พูดเปล่าแต่เอื้อมมือไปบิดที่ใบหูของพี่นุชจนม้วนเกือบเป็นวงกลม

                “แถวนี้ชาวบ้านเขาไม่ชอบให้ใครมากวนจ๊ะ ..โอ๊ยหนูเจ็บ”  พี่นุชพยายามอธิบายแต่มือของแม่ยังบิดใบหูของพี่นุชไม่หยุด

                “จริงๆ แม่ฉันก็ว่าอย่างนั้น”  พี่เปี๊ยกช่วยอีกแรง

                “วันนี้ไม่ต้องกินข้าว”  
                แม่เอื้อมมือไปหยิบถุงเสบียงเดินหนีไปนั่งหน้ารถกับพ่อก่อนจะหันมาสำทับกับพวกเราว่า  “เดี๋ยวถึงบ้านแล้วค่อยคิดบัญชีกัน” 

                ระยะทางจากตลาดหาดใหญ่ถึงบ้านปกติจะใช้เวลาประมาณครึ่งชั่วโมง  แต่สำหรับวันนั้นผมรู้สึกว่าระยะทางกลับบ้านมันถูกยืดออกไปไกลทั้งๆ ที่พ่อก็ขับรถกลับทางเดิม 

                พี่นุช  พี่ส้มและพี่สร้อยนั่งซบกันร้องไห้ไปตลอดทาง  ส่วนพี่เปี๊ยกนั่งเอามือลูบหัวผมตาเหม่อลอยออกไปเหมือนคนหมดอาลัยตายอยาก

                ส่วนผม..  การต้องอดข้าวเกือบทั้งวันก็ทรมานสาหัสพออยู่แล้ว  แต่การที่ต้องมารับรู้ว่าใครคือคนที่ต้องการให้เราอดอยากทรมาน  มันเป็นความรู้สึกที่เจ็บปวดกว่าหลายเท่า

                เมื่อถึงบ้านแม่เรียกพวกเรามายืนเรียงหน้ากระดาน

                “อีนุช..  เอ็งไปพูดอะไรกับชาวบ้านเขาหรือเปล่า ?”  
                แม่ยืนเท้าสะเอวนัยน์ตาเขียวด้วยความโกรธ

                “เปล่าจ๊ะ”  
                พี่นุชส่ายหน้า  น้ำตาที่เหือดแห้งไปดูคล้ายคนที่หมดอาลัยในชีวิต

                “ฉันก็เปล่า”  พี่ส้ม พี่สร้อยและพี่เปี๊ยกพูดขึ้นเกือบจะพร้อมกัน

                “หรือว่าเอ็ง  ไอ้บอย”  
                แม่หันมาถามผมแบบไม่ทันให้ตั้งตัว

                ผมสะดุ้งถอยกรูดไปเกาะเอวพี่นุช

                “วันนี้ฉันยังไม่ได้ยินเสียงมันพูดอะไรเลยสักคำ”  
               พี่นุชช่วยผมเอาไว้

                ดูเหมือนแม่จะไม่ติดใจผมนักเพราะเหตุผลที่พี่นุชบอกคือสิ่งที่แม่และทุกคนเห็นอยู่ทุกวัน 

                ผมคงเป็นเด็กชายวัยเจ็ดขวบไม่กี่คนในโลกนี้ที่ไม่มีความสุขกับการได้คุยกับใคร !!

                ตกลงวันนั้นพวกผมห้าคนต้องเอาน้ำลูบท้องแทนข้าวเย็น  เมื่อเข้านอนผมรู้สึกได้ว่าพี่นุช  พี่ส้ม พี่เปี๊ยกและพี่สร้อย  แอบกระซิบคุยกันเหมือนปรึกษาอะไรบางอย่างอยู่จนดึก 

ความเพลียทำให้ผมเผลอหลับไปโดยไม่รับรู้อะไรเลย

.....................